Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị tịch thu xe quá tải trọng 20%

Kiểm soát tải trọng từ đầu nguồn vật tư, hàng hoá

Đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Giao thông Vận tải về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực giao thông vận tải trong chương trình Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn Quảng Bình) nêu: Thời gian trước đây đã có lúc việc kiểm tra, kiểm soát, xử lý xe quá khổ, quá tải chúng ta làm rất quyết liệt, góp phần đảm bảo trật tự an toàn giao thông và tăng tuổi thọ của các công trình giao thông đường bộ. Tuy nhiên, thời gian gần đây vấn đề này không được nhắc tới nhiều. Đại biểu Bình đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải lý giải việc xe quá khổ, quá tải đã được kiểm soát chặt chẽ hay do vấn đề nào khác?.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, với trách nhiệm là người đứng đầu ngành giao thông, thời gian qua ông đã chỉ đạo các đơn vị của Bộ nghiên cứu Nghị định 100/2019 để tạo đột phá về khung thể chế, chính sách cho an toàn giao thông, trong đó có vấn đề xe quá tải.

"Trong thời gian vừa qua có một số thông tin liên quan đến báo chí, chúng tôi đã phối hợp với Bộ Công an, Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cũng vào cuộc, chỉ đạo Tổng cục đường bộ, các Sở Giao thông Vận tải tăng cường kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên, thực tế những xe quá khổ, quá tải hoặc xe hết niên hạn sử dụng thường hoạt động trong phạm vi hẹp ở các địa phương, ở cự ly ngắn để tránh công an, tránh sự kiểm tra, kiểm soát của thanh tra giao thông, họ ít đi đường dài vì dễ bị phát hiện.

Do đó, chúng tôi nghĩ rằng chính quyền địa cần phương chỉ đạo công an tỉnh và lực lượng thanh tra giao thông của tỉnh tăng cường kiểm tra, kiểm soát các mỏ, các công trường, những nơi tập kết vật tư, hàng hóa và có vấn đề vận chuyển hàng hóa để kiểm tra, kiểm soát tải trọng tốt hơn", Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể nói.

Không hình sự nhưng đảm bảo tính răn đe

Đại biểu Lê Tất Hiếu (Đoàn Vĩnh Phúc) cũng đặt vấn đề, một số công trình giao thông bị xuống cấp rất nghiêm trọng, thiệt hại nhiều tỷ đồng. Một trong những nguyên nhân cơ bản là do xe quá tải gây ra. Tuy nhiên, hành vi vi phạm quy định về an toàn giao thông với lỗi quá tải hiện nay các cơ quan chức năng chủ yếu chỉ có thể xử phạt hành chính theo Nghị định 100 ngày 30/12/2019 mà không thể xử lý bằng biện pháp hình sự do không có cơ sở để xác định giá trị thiệt hại. Vì vậy, hiệu quả chưa cao.

Tại Điều 20 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội vi phạm quy định về an toàn giao thông, trong đó quy định: "Nếu gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên thì có thể phải chịu trách nhiệm hình sự". Đại biểu đặt ra vấn đề xác định được mức độ thiệt hại đối với xe quá tải trọng để xem xét xử lý trách nhiệm theo pháp luật.

Trả lời câu hỏi trên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, ông đã chỉ đạo các đơn vị của Bộ nghiên cứu rất nhiều liên quan đến Nghị định 100, đặc biệt là vấn đề xử lý xe quá tải.

"Hiện nay chúng tôi đang kiến nghị sắp tới chúng ta sẽ rất khắt khe với xe vận tải. Ví dụ trong Nghị định 100 và trong các quy định của chúng ta cho xe vận tải đến 50-60%, sắp tới chúng tôi đang kiến nghị là giảm xuống khoảng 10%. Nếu xe nào quá tải trên 20% là tịch thu xe luôn để răn đe, để cho là người ta đi theo hướng không hình sự nhưng đảm bảo tính răn đe để bảo vệ những công trình giao thông của chúng ta.

Chúng ta theo thông lệ quốc tế, nhưng thông lệ quốc tế người ta chấp hành rất nghiêm, không vượt tải như mình. Còn mình thì một chủ phương tiện sau khi đăng kiểm thì về nhà lắp ghép các thùng này kia vào rồi vi phạm, mà chúng ta xác định được là rất khó. Do đó, chúng tôi đi theo hướng xử phạt thật nặng, thật nghiêm, đặc biệt là vượt tải đến một mức độ nào đó là tịch thu luôn, như vậy người ta sẽ không dám vi phạm", người đứng đầu Bộ Giao thông Vận tải nhấn mạnh.

Xe quá tải đang phá hỏng kết cấu đường giao thông

Trước đó Báo Sức khoẻ & Đời sống đã đăng tải loạt bài viết về tình trạng xe quá khổ, quá tải hoạt động rầm rộ ở nhiều địa phương. Phóng viên cũng nhiều lần phối hợp với lực lượng Thanh tra Giao thông, Cảnh sát Giao thông các tỉnh thành kiểm tra, ngăn chặn xe quá tải trọng lưu thông trên đường nhưng chỉ sau một thời gian vấn nạn này lại tái diễn.

Điển hình như cầu Thăng Long, khi Tổ công tác và Trạm cân tải trọng hoạt động thì những phương tiện trọng tải lớn chở vật liệu xây dựng hoạt động như "trẩy hội" trên cầu Nhật Tân và các khu vực lân cận. Tình trạng này kéo dài gây hư hỏng, xuống cấp mặt đường và bất an cho người tham gia giao thông.

Vừa qua, liên tiếp xảy ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng có liên quan đến xe tải có dấu hiệu cơi nới thành, thùng xe và chở quá tải trọng cho phép. 

Cụ thể, vào ngày 3/6/2022, tại tuyến đường Giải Phóng, gần bến xe Nước Ngầm (Hà Nội) đã diễn ra 1 vụ tai nạn giao thông khiến 1 người tử vong. Chỉ ngay hôm sau, ngày 4/6, 1 chiếc xe tải với chiều cao cơi nới gấp 2 lần so với chứng nhận đăng kiểm đã gây tai nạn kinh hoàng làm 3 người chết ở Hòa Bình.

Theo cơ quan chức năng, việc điều khiển những phương tiện không đúng với quy chuẩn cho phép là một trong các nguyên nhân chính gây xảy ra nhiều vụ tai nạn thương tâm. Đồng thời, các phương tiện quá khổ quá tải cũng gây áp lực lớn lên hệ thống cơ sở hạ tầng, phá hỏng kết cấu đường giao thông.  

Ngoài ra, cũng phải nói đến vì lợi ích kinh tế trước mắt mà nhiều doanh nghiệp, tài xế vẫn bất chấp bỏ qua các quy định, thậm chí còn gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Do vậy, để ngăn chặn xe quá tải lộng hành, trở thành “hung thần” trên các nẻo đường, mới đây Bộ Giao thông Vận tải đã có văn bản nghị Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam phối hợp cùng các cơ quan liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ và vận động hội viên nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về tải trọng, khổ giới hạn của phương tiện và của cầu, đường bộ.