Người Do Thái được xem là dân tộc thông minh nhất thế giới. Sự thông minh của họ không chỉ diễn ra trong 1 thế hệ mà di truyền qua nhiều đời. Người Do Thái rất giỏi trong cách dạy con. Ngay từ khi trẻ còn nhỏ, người lớn đã dạy cho chúng những bài học làm người ý nghĩa, về cách sống tự lập, vững vàng. Những bài học đó có thể là các câu chuyện nhỏ mà người Do Thái thường kể cho trẻ trước khi đi ngủ. Tuy đơn giản, bình dị nhưng giúp trẻ hình thành nên nhân cách tốt.
Câu chuyện “Gia đình sư tử” chính là một trong những bài học ý nghĩa đó: Một bà mẹ sư tử nói sẽ dạy con đi săn. Hai anh em sư tử nghe xong liền hứng khởi đến mức chạy quá nhanh khiến người anh ngã lăn tròn và bị thương. Sau đó, sư tử mẹ cho sư tử anh ở nhà. Hàng ngày, sư tử mẹ và sư tử em vẫn đi săn mồi và chừa phần lại cho sư tử anh. Sư tử anh cứ thế sống trong sự thoải mái, hàng ngày được ăn uống, cung phụng bởi mẹ và em. Cho đến khi hai anh em sư tử trưởng thành thì sư tử mẹ mất.
Lúc này, hai anh em sư tử phải tự đi kiếm ăn và rồi lạc mất nhau. Phải tự kiếm ăn một mình, sư tử anh bỡ ngỡ và không biết xoay sở ra sao. Thế rồi trong một lần đi săn, sư tử anh bị thương và không qua khỏi. Trước khi chết, sư tử anh chỉ thốt lên một câu: “Con hận mẹ!”.
Ảnh minh hoạ.
Qua câu chuyện này, người Do Thái đã khéo léo dạy cho con trẻ biết 1 điều. Đó là để sinh tồn được trong xã hội khắc nghiệt, con người ta cần phải học cách tự lập. Nếu bố mẹ yêu thương và bảo vệ con quá mức thì cũng chính là làm hại đến con. Bố mẹ sẽ khiến trẻ ỷ lại và chẳng thể nào trưởng thành.
Giống như sư tử anh, nếu không quá dựa dẫm vào mẹ và em, cũng như bị mẹ nuông chiều quá mức thì có lẽ nó đã có một kết cục đẹp hơn. Những câu chuyện của người Do Thái tuy đơn giản, ngắn gọn nhưng lại chứa đựng nhiều bài học ý nghĩa.
Vậy trong cuộc sống thường ngày, bố mẹ cần làm gì để dạy con cách sống tự lập? Thực tế có 4 phương pháp đơn giản, phụ huynh có thể tham khảo:
1. Hãy để trẻ làm những gì trong khả năng có thể
Nhiều bà mẹ cầu toàn, luôn lo lắng con còn nhỏ nên chưa thể làm tốt việc gì. Và để cho mọi thứ hoàn hảo đúng ý mình, các mẹ sẽ làm tất cả giúp con, dù là việc các bé có thể làm trong khả năng, độ tuổi của mình.
Thế nhưng, cha mẹ nên nhớ, chỉ khi sẵn sàng buông tay thì con mới có cơ hội phát triển. Thậm chí với trẻ nhút nhát, cha mẹ còn nên khuyến khích con thử để rèn sự tự tin. Bố mẹ càng lo lắng, càng lấy mất đi cơ hội tự lập của con, khiến trẻ sợ hãi với những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.
Và hãy bắt đầu cho con làm những việc nhẹ nhàng, vừa sức. Ví dụ, với những trẻ nhỏ đã đi học mẫu giáo thì cha mẹ không nên tranh việc giúp con mặc quần áo, đánh răng, đút ăn... với lý do cho khỏi muộn. Nhưng làm vậy sẽ khiến trẻ ngày càng ỷ lại, phụ thuộc vào cha mẹ nhiều hơn.
Thay vì làm hộ con, cha mẹ nên khuyến khích con bằng cách tạo ra sự cạnh tranh giữa bố mẹ và con cái xem ai làm nhanh hơn, ai xong trước. Việc làm này sẽ giúp trẻ làm việc có động lực hơn, tự chủ hơn trong những công việc cá nhân.
2. Dạy trẻ cách tự chịu trách nhiệm khi phân công con làm việc nhà
Cha mẹ nên dạy con cái làm việc nhà từ nhỏ, tuổi nào làm việc đó. Đây không chỉ là một hoạt động giúp gắn kết tình cảm gia đình, tăng khả năng tự lập của con mà còn giúp các bé hiểu ý nghĩa của lao động.
Đặc biệt, cha mẹ đã giao việc thì cần con cam kết sẽ hoàn thành, có thưởng, phạt rõ ràng. Bởi trẻ vốn hiếu kỳ nhưng lại "cả thèm chóng chán", chỉ sau vài bữa sẽ xao nhãng và không muốn tiếp tục những công việc được giao nữa. Thế nên, cha mẹ cần có biện pháp để động viên, khuyến khích bé hoàn thành.
Một mẹo nhỏ cho phụ huynh sau khi giao việc cho con đó là hãy tin ở trẻ. Trao mọi quyền xử lý cho con, sau đó chỉ quan sát và gợi ý cách thực hiện. Cha mẹ tuyệt đối đừng bao giờ chen ngang hay đi sửa chữa giúp bé, thay vì thế hãy chỉ ra để con tự làm lại. Hãy khuyến khích sự độc lập và trách nhiệm của con từ khi còn nhỏ.
3. Cha mẹ nên dạy con bằng hành động cụ thể của chính mình
Trẻ em là tấm gương phản chiếu lại hành vi, cách cư xử của người lớn. Và những gì ông bà, cha mẹ thể hiện hàng ngày sẽ nhanh chóng lưu vào trí nhớ con trẻ, các bé sẽ học theo và thực hành. Thế nên, để cho trẻ chăm chỉ lao động, tự giác làm việc nhà thì chính cha mẹ phải làm gương. Nếu cha mẹ không phải là người chăm chỉ tất nhiên sẽ không thể nào nuôi dạy được đứa trẻ yêu lao động.
4. Trải nghiệm cuộc sống tập thể cũng kích thích sự độc lập
Khi con đủ tuổi, cha mẹ nên cho con đi học. Trường mẫu giáo chính là một "xã hội" thu nhỏ mà ở đó con sẽ học cách tạm xa vòng tay cha mẹ, bắt đầu với 1 môi trường nhiều điều mới lạ. Và tại đây, các con sẽ học được cách hòa đồng với thầy cô, bạn bè; tự làm các việc cá nhân đơn giản: đánh răng, rửa tay, rửa mặt, đi tất... và nhiều kỹ năng sống khác. So với môi trường gia đình thì trường học dễ dàng kích thích sự tự lập của mỗi đứa trẻ, dễ dàng phát triển kỹ năng tự chăm sóc bản thân rất tốt.
Cao Tuân
Thành Long
